Θρομβοφιλία (θρόμβος + φίλος) ορίζεται η προδιάθεση ορισμένων ατόμων να παρουσιάζουν θρομβοεμβολικά επεισόδια. Οι ασθενείς που πάσχουν από θρομβοφιλία ονομάζονται θρομβοφιλικοί.
Τα θρομβωτικά συμβάντα αναγνωρίζονται όλο και περισσότερο ως σημαντική πηγή θνησιμότητας και νοσηρότητας. Η προδιάθεση σχηματισμού θρόμβων μπορεί να προκύψει από γενετικούς παράγοντες, αποκτημένες αλλαγές στον μηχανισμό πήξης ή, πιο συχνά, από αλληλεπίδραση μεταξύ γενετικών και επίκτητων παραγόντων. Από τα τέλη του περασμένου αιώνα, έχει διεξαχθεί εκτεταμένη έρευνα που επικεντρώνεται τόσο στις γενετικές όσο και στις επίκτητες αιτίες θρομβοφιλίας, με ιδιαίτερη έμφαση στα γεγονότα πήξης στην φλεβική κυκλοφορία. Η θρομβοφιλία που έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία του 15% του ελληνικού πληθυσμού, όπως το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, το έμφραγμα μυοκαρδίου και η θρομβοφλεβίτιδα. Επιπλέον, υπολογίζεται ότι περίπου τα δύο τρίτα των αυτόματων αποβολών του πρώτου τριμήνου της κύησης οφείλονται σε θρομβοφιλική προδιάθεση της εγκύου.
Η κληρονομική προδιάθεση για θρομβώσεις συνήθως αφορά πολλές γενεές, ενώ δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στα δυο φύλα. Εφόσον το οικογενειακό ιστορικό κάποιου ατόμου είναι επιβαρυμένο, μπορεί να υποβληθεί σε έλεγχο DNA δείγματος αίματος ή σάλιου, ώστε να διαπιστωθεί εάν έχει αυξημένο κίνδυνο θρομβοφιλίας. Αυτός ο προληπτικός γενετικός έλεγχος γίνεται μια μόνο φορά στη ζωή ενός ανθρώπου και μπορεί πραγματικά να τού σώσει τη ζωή. Ο έλεγχος DNA θεωρείται η ακριβέστερη βιοϊατρική εξέταση. Εφόσον διαπιστωθεί ότι κάποιος έχει κληρονομική προδιάθεση θρομβοφιλίας μπορεί να μειώσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την πιθανότητα να εμφανίσει σοβαρό θρομβωτικό επεισόδιο. Αυτό θα γίνει εάν υιοθετήσει πιο υγιεινές συνήθειες διατροφής και άσκησης, αλλά και εάν μειώσει το άγχος. Σε περίπτωση μακρινού ταξιδιού με αεροπλάνο ή τρένο θα πρέπει ανά τρίωρο να κινείται και να περπατάει. Σε περίπτωση φαρμακευτικής ή χειρουργικής θεραπείας του για οποιοδήποτε θέμα υγείας θα πρέπει να ενημερώνει τους θεράποντες ιατρούς για την προδιάθεση θρομβοφιλίας.
Συγκεκριμένα μια γυναίκα με τέτοια προδιάθεση θα πρέπει να ενημερώσει τον γυναικολόγο της, είτε πριν πάρει αντισυλληπτικά, είτε όταν μείνει έγκυος. Καλό θα είναι ένα άτομο με κληρονομική προδιάθεση θρομβοφιλίας να παρακολουθείται μετά την ηλικία των 45 ετών από κάποιον ιατρό παθολόγο ή αιματολόγο, ο οποίος μπορεί να συστήσει προληπτικά μια ήπια αντιπηκτική αγωγή που θα μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο εμφράγματος ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
Η αξία της πρόληψης στις περιπτώσεις θρομβοφιλίας είναι ιδιαίτερα σημαντική. Η πρόληψη μπορεί να γίνει με μη φαρμακευτικά μέσα ή και με φαρμακευτικά μέσα. Μη φαρμακευτικά μέσα. Να αποφεύγετε την έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες που υπερβαίνουν τους 30ο C. Έτσι θα πρέπει να αποφεύγετε την ηλιοθεραπεία, τα θερμά λουτρά, την σάουνα όπως και το να τοποθετείτε θερμοφόρες στα πόδια σας. Καλό είναι κατά την διάρκεια της ημέρας, να καταβρέχετε 2 με 3 φορές τα πόδια σας με δροσερό νερό (16-18ο C), για μερικά λεπτά. Δεν επιτρέπεται να κάθεστε ή να στέκεστε ακίνητοι συνεχώς για πάνω από μία ώρα. Αν αυτό δεν είναι δυνατό, θα πρέπει ανά τακτά διαστήματα να περπατάτε για λίγα λεπτά. Δεν θα πρέπει να παίρνετε αντισυλληπτικά δισκία ή θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης και εάν καπνίζετε θα πρέπει να διακόψετε το κάπνισμα. Δεν θα πρέπει να σηκώνετε υπερβολικό βάρος, όπως επίσης δεν θα πρέπει να ασκείτε επικίνδυνα αθλήματα ή να αθλείστε υπερβολικά. Η ήπια άσκηση είναι ευεργετική και θα πρέπει να την επιδιώκετε. Ιδανικά αθλήματα για εσάς αποτελούν η κολύμβηση, το ποδήλατο, το τρέξιμο και το βάδην. Έχει αποδειχθεί ότι η παχυσαρκία αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου πρόκλησης θρομβοεμβολικών επεισοδίων, οπότε κάποιος που είναι υπέρβαρος έχει έναν επιπλέον λόγο να πρέπει να χάσει κιλά. Επειδή η αφυδάτωση ευνοεί την θρόμβωση, θα πρέπει να φροντίσετε ώστε να πίνετε αρκετά υγρά, ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες (τουλάχιστον 2 λίτρα την ημέρα). Καλό είναι να φοράτε άνετα υποδήματα, χωρίς ψηλά τακούνια. Τακούνια πάνω από 6 εκατοστά, προκαλούν προβλήματα στις φλέβες και τα πόδια και θα πρέπει να τα αποφεύγετε. Περπατάτε όσο το δυνατόν περισσότερο ξυπόλητοι, κάνει καλό. Όταν βρίσκεστε σε καθιστή θέση, καλό είναι να έχετε τα πόδια σας απλωμένα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για όσους έχουν πρησμένα πόδια.
Φαρμακευτικά μέσα. Εάν έχετε αυξημένα, πάνω από το φυσιολογικό επίπεδα ομοκυστεΐνης στο αίμα σας, συνιστάται η λήψη φυλλικού οξέος. Όταν πρόκειται να εκτεθείτε σε κάποιον επιπρόσθετο κίνδυνο για την ανάπτυξη θρόμβωσης, όπως είναι: οι μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις, οι σοβαροί τραυματισμοί, η εγκυμοσύνη και η λοχεία, ο μακροχρόνιος κλινοστατισμός, τα μεγάλα ταξίδια. Σε ασθενείς που παρουσιάζουν υψηλό κίνδυνο εμφάνισης θρομβοεμβολικού επεισοδίου, όπως είναι όσοι έχουν υποστεί ήδη επανειλημμένα επεισόδια θρόμβωσης, εφαρμόζεται μακροχρόνια, ακόμα και εφ’ όρου ζωής, αντιπηκτική αγωγή με αντιπηκτικά φάρμακα τα οποία παρεμβαίνουν στον μηχανισμό της πήξης του αίματος και μειώνουν την ικανότητα του αίματος να πήζει. Ως αντιπηκτικά χρησιμοποιούνται σήμερα κυρίως οι αντιβιταμίνες Κ και οι μικρού μοριακού βάρους ηπαρίνες (μΜΒΗ). Στη χώρα μας η πλειονότητα των ασθενών λαμβάνει Sintrom. Το Sintrom κυκλοφορεί σε μια μόνο μορφή (δισκία των 4mg). Χορηγείται από το στόμα.
Αναζητήστε αιματολόγους στην περιοχή σας