Στις λειτουργικές επιχειρήσεις, η συνεχής βελτίωση και διατήρηση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας πρέπει να αποτελεί μόνιμο στόχο. Η οριοθέτηση των επιδιώξεων και η ευθύνη για την υλοποίησή τους ανήκει στα στελέχη του μάνατζμεντ και, επομένως, εξαρτάται άμεσα από δραστηριότητες σχετικές με τη διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού. Πρόκειται για δραστηριότητες σχεδιασμένες για να συντονίζουν το ανθρώπινο δυναμικό ενός οργανισμού, όπως η επιλογή, διαχείριση, ανάπτυξη, υποκίνηση και, τέλος, η εκπαίδευση ανθρώπινου δυναμικού, που αποτελεί εξαιρετικά σπουδαίο και ενδιαφέρον κομμάτι της διοίκησης μίας επιχειρηματικής οντότητας. Η ζήτηση για εκπαίδευση ανθρώπινου δυναμικού αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς και, επομένως, τόσο οι επιχειρήσεις όσο και το ανθρώπινο δυναμικό μεμονωμένα, επιζητούν διαρκώς τη συμμετοχή τους σε διαδικασίες και προγράμματα εκπαίδευσης ανθρώπινου δυναμικού.
Στόχος της εκπαίδευσης ανθρώπινου δυναμικού
Υπό το πρίσμα της παγκοσμιοποίησης και της ραγδαίας τεχνολογικής εξέλιξης, η εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού έχει αναχθεί σε μία από τις πλέον ποιοτικές πολιτικές του σύγχρονου μάνατζμεντ. Πού, όμως, αποσκοπεί μία τέτοια διαδικασία; Πρώτος και σημαντικός στόχος της εκπαίδευσης ανθρώπινου δυναμικού είναι η καλλιέργεια νέων δεξιοτήτων και ανάπτυξη των ήδη υπαρχουσών. Η απόκτηση εξειδικευμένης γνώσης από πλευράς του ανθρώπινου δυναμικού εξυπηρετεί μια επιχείρηση ως προς τη δυνατότητα διεκπεραίωσης των καθηκόντων και διεργασιών ταχύτερα και αποτελεσματικότερα, με εύλογο επόμενο τη μεγαλύτερη ικανοποίηση των πελατών. Η επιχείρηση, συν τοις άλλοις, εξελίσσει το ανθρώπινο δυναμικό της, αποκτώντας ευέλικτο και ευρέως εξειδικευμένο προσωπικό, ικανό να αξιοποιηθεί σε πληθώρα διαφορετικών θέσεων εργασίας. Παράλληλα, ελαχιστοποιείται ο χρόνος κατά τον οποίο το ανθρώπινο δυναμικό εκτελεί τις αρμοδιότητές του, με παράλληλη βελτιστοποίηση των διαδικασιών.
Μέθοδοι εκπαίδευσης ανθρώπινου δυναμικού
Η εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί βασικό άξονα για την αλλαγή της νοοτροπίας μιας επιχειρηματικής μονάδας. Περιλαμβάνει εκπαιδευτικά προγράμματα τα οποία απαιτούν τη φυσική παρουσία των εργαζομένων είτε κατά τη διάρκεια, είτε εκτός της διάρκειας της εργασίας (on the job και off the job training methods αντιστοίχως).
Όσον αφορά στις on the job μεθόδους εκπαίδευσης ανθρώπινου δυναμικού, αυτές οργανώνονται από τη διοίκηση, έτσι ώστε να πραγματοποιηθούν κατά τη διάρκεια της εργασίας. Είναι απλές στην εκτέλεση και εστιάζουν στον άμεσο εντοπισμό και διόρθωση των λαθών. Μερικές από αυτές είναι οι εξής:
- To coaching, ένα από τα πλέον ευέλικτα εργαλεία της διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού, το οποίο εν ολίγοις αποτελεί αρωγό επαγγελματικής καθοδήγησης και υποστήριξης του ανθρώπινου δυναμικού στις νέες προκλήσεις και εργασιακές ανάγκες που ανακύπτουν. Στόχος είναι η επαγγελματική ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού, που επιφέρει την απόκτηση νέων δυνατοτήτων προς όφελος αυτού, αλλά και της επιχείρησης.
- Το mentoring συνδέεται άμεσα με το coaching, έχει όμως περισσότερο τη μορφή της συμβουλευτικής μέσω της συνεργασίας “ένας προς έναν”, με μετάδοση γνώσεων, τεχνικών, τρόπων διαχείρισης καταστάσεων και αξιών από κάποιο πολύπειρο και καταξιωμένο σε κάποιο νεότερο και λιγότερο έμπειρο μέλος του ανθρώπινου δυναμικού. Η εν λόγω μέθοδος μπορεί να είναι είτε άτυπη είτε οργανωμένη και βασίζεται στη σχέση των δύο, την επικοινωνία μεταξύ τους και την παροχή feedback.
- To job rotation (ή cross training) αποτελεί προσέγγιση του σύγχρονου μάνατζμεντ, κατά την οποία ανατίθενται στο ανθρώπινο δυναμικό δύο ή περισσότερα έργα, προκειμένου να εκτεθεί σε μεγαλύτερο φάσμα πτυχών της επιχείρησης. Αφενός, δοκιμάζει τις ικανότητες του ανθρώπινου δυναμικού σε πάνω από μία θέσεις εργασίας προκειμένου να εξευρεθεί η καταλληλότερη για εκείνον θέση και, αφετέρου, προσφέρει στον εργαζόμενο ένα ευρύτερο πεδίο γνώσεων που ανταποκρίνεται στα καθήκοντα και τις απαιτήσεις παραπάνω από μία θέσεων .
- Το job instructional technique αποτελεί μέθοδο διδακτικού χαρακτήρα, που εστιάζει στην προτυποποίηση της εργασίας και πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια αυτής. Προετοιμάζεται μία λεπτομερής παρουσίαση της επιχείρησης, συμπεριλαμβάνοντας τους στόχους και τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα, ενώ, έπειτα, υποδεικνύεται ο τρόπος δράσης. Στη συνέχεια, το ανθρώπινο δυναμικό εφαρμόζει τον ίδιο τρόπο και λαμβάνει feedback σχετικά με την επίδοσή του. Πρόκειται για μία από τις πλέον οικονομικές μορφές εκπαίδευσης ανθρώπινου δυναμικού, τα αποτελέσματα της οποίας, πάντως, βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με τη μεταδοτικότητα του εκπαιδευτή.
Οι off the job μέθοδοι εκπαίδευσης ανθρώπινου δυναμικού δεν αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης εργασιακών καθηκόντων. Επικεντρώνονται, αντίθετα, περισσότερο στη μάθηση μέσω παραδοσιακών μεθόδων διδασκαλίας. Κάποια ενδιαφέροντα παραδείγματα είναι:
- Οι διαλέξεις και τα σεμινάρια, που αποσκοπούν στην επιμόρφωση του ανθρώπινου δυναμικού πάνω σε καθορισμένες θεματικές ενότητες.
- Οι ασκήσεις προσομοίωσης, που παρέχουν τη δυνατότητα εξάσκησης των δεξιοτήτων και αντανακλαστικών του ανθρώπινου δυναμικού.
- Η πρακτική εξάσκηση, που αποτελεί μορφή επιχειρηματικού παιχνιδιού, θέτοντας υπό δοκιμασία τις οργανωτικές δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού ως προς τον καθορισμό προτεραιοτήτων.
- Η εκπαίδευση ευαισθητοποίησης είναι προσέγγιση που βασίζεται στη δημιουργία μικρών, μη δομημένων ομάδων ανθρώπινου δυναμικού, χωρίς προκαθορισμένη δυναμική. Οι συμμετέχοντες αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και χτίζουν καλύτερα τις διαπροσωπικές σχέσεις.
Το κόστος της εκπαίδευσης ανθρώπινου δυναμικού
Το κόστος που προκύπτει από την εκπαίδευση ανθρώπινου δυναμικού εξαρτάται από πλήθος παραμέτρων, που αφορούν είτε στην ίδια την επιχείρηση (π.χ. ο αριθμός των συμμετεχόντων ή η διάρκεια του προγράμματος) ή σε εξωγενείς παράγοντες (π.χ. το κόστος του εκπαιδευτικού υλικού ή οι μισθολογικές αξιώσεις εξωτερικών εκπαιδευτών). Το κόστος της εκπαίδευσης ανθρώπινου δυναμικού χωρίζεται σε δύο επιμέρους κατηγορίες:
- Το θετικό κόστος, που αφορά σε άμεσες δαπάνες και λειτουργικά έξοδα που χρειάζονται για την εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού.
- Το αποθετικό κόστος, το οποίο συνίσταται στις προσωρινές απώλειες της επιχείρησης που προκύπτουν από την αποχή του ανθρώπινου δυναμικού της από το χώρο εργασίας λόγω της συμμετοχής τους σε κάποιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, είτε ως εκπαιδευόμενοι είτε ως εκπαιδευτές.
Το κόστος της εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού συχνά αποτρέπει τις επιχειρήσεις από την εφαρμογή εκπαιδευτικών διαδικασιών. Το σύγχρονο μάνατζμεντ, βέβαια, τίθεται υπέρ της εκπαίδευσης ανθρώπινου δυναμικού, εκτιμώντας πως η βελτιστοποίηση που προκύπτει από αυτή υπερκαλύπτει το κόστος.
Εκπαίδευση ανθρώπινου δυναμικού: κόστος ή επένδυση;
Στο παρελθόν, οι στρατηγικές της διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού δεν επέβαλλαν τη διαρκή εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού μιας επιχείρησης· η προετοιμασία των ατόμων για είσοδο στην αγορά εργασίας δεν αποτελούσε έργο ιδιαίτερα δυσχερές, αφού οι εργασιακοί ρόλοι διακρίνονταν από μεγαλύτερη σταθερότητα σε περιεχόμενο, καθήκοντα και απαιτήσεις. Η σημερινή οργάνωση της εργασίας και διαμόρφωση πολιτικών διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού, ωστόσο, σηματοδοτείται από μία τάση ενίσχυσης του ανθρώπινου δυναμικού με νέες δεξιότητες. Πληθώρα επιχειρησιακών μονάδων αναθεωρούν εκ βάθρων τις δομές και στρατηγικές τους, μετατρέποντας το εταιρικό τους περιβάλλον σε οργανισμό που ενδιαφέρεται πρωτίστως για τη μάθηση και δευτερευόντως για το κέρδος, θεωρώντας πως χωρίς την υλοποίηση του πρώτου δε θα επιτευχθεί το δεύτερο.
Η εστίαση στην εκπαίδευση ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί κλασική περίπτωση αμφίπλευρου κέρδους, κατά την οποία αφενός το ανθρώπινο δυναμικό προβαίνει στη βελτιστοποίηση του επαγγελματικού του προφίλ, αφετέρου οι επιχειρήσεις επιτυγχάνουν την απασχόληση ενός συνόλου ποιοτικών εργαζομένων. Στο καίριο ερώτημα αν η εκπαίδευση ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί κόστος ή επένδυση, η απάντηση είναι ότι, αν αυτή πραγματώνεται με τα κατάλληλα μέσα και εν συμφωνία με τα πρότυπα ποιότητας, τότε σίγουρα αξίζει να δαπανηθούν χρηματικοί πόροι σε αυτή.
Αναζητήστε κέντρα εκπαίδευσης ανθρώπινου δυναμικού στον επαγγελματικό κατάλογο https://f-all.gr